Bài 4. Tỉ số và tỉ số phần trăm

I.Tỉ số

a) Tỉ số của hai số 

Tỉ số của hai số `a` và `b` tùy ý (`b != 0`) là thương của phép chia số `a` cho số `b` .

Kí hiệu là `a:b` hoặc `a/b`.

Chú ý: Nếu tỉ số của `a` và `b` được viết dưới dạng `a/b` thì ta cũng gọi `a` là tử số và `b` là mẫu số.

Ví dụ:

Tỉ số của `(-5)` và `7` là: `(-5)/7`.

b) Tỉ số của hai đại lượng

Tỉ số của hai đại lượng cùng loại và cùng đơn vị đo là tỉ số giữa hai số đa của hai đại lượng đó.

*Nhận xét:

Tỉ số của hai đại lượng thể hiện độ lớn của đại lượng này so với đại lượng kia.

Chú ý:

- Phân số `a/b` thì cả `a` và `b` phải là các số nguyên.

- Tỉ số `a/b` thì cả `a` và `b` có thể là các số nguyên, phân số, hỗn số, số thập phân,….

Ví dụ:

Tỉ số chiều dài hai đoạn thẳng `AB=1,5cm` và `CD=1/3 cm` là: `1,5 : 1/3`

II. Tỉ số phần trăm

Tỉ số phần trăm của `a` và `b` là `a/b . 100%`

Ví dụ:

a) Tỉ số phần trăm của `3` và `6` là: `3.100 / 6 % = 300/6 % = 50 %`

b) Tỉ số phần trăm của `-2`,`3` và `10` là: 

Chú ý: Tỉ số `(a.100)/b` không nhất thiết là số nguyên.

III. Tính tỉ số của hai số

Để tính tỉ số phần trăm của `a` và `b`, ta làm như sau:

Bước 1: Viết tỉ số `a/b`

Bước 2: Tính số `(a.100) /b` và viết thêm % vào bên phải số vừa nhận được.

VI. Viết các số thập phân, phân số dưới dạng tỉ số phần trăm và ngược lại

- Viết một số `a` dưới dạng dùng kí hiệu %: `a=(a.100)/100 = (100.a)%`

- Viết `a%` dưới dạng phân số: `a%=a/100`

- Đổi số thập phân ra phân số:

 `bar (a,bc) = (bar (abc)) /100 = bar (abc) %; bar (a,b_1b_2 ... b_n) = (ab_1b_2 ... b_n )/10^n`

- Một phân số tối giản có mẫu số chỉ có ước số nguyên tố là `2` hoặc `5` thì có thể viết dưới dạng số thập phân (hữu hạn).