I.Tỉ số
a) Tỉ số của hai số
Tỉ số của hai số `a` và `b` tùy ý (`b != 0`) là thương của phép chia số `a` cho số `b` .
Kí hiệu là `a:b` hoặc `a/b`.
Chú ý: Nếu tỉ số của `a` và `b` được viết dưới dạng `a/b` thì ta cũng gọi `a` là tử số và `b` là mẫu số.
Ví dụ:
Tỉ số của `(-5)` và `7` là: `(-5)/7`.
b) Tỉ số của hai đại lượng
Tỉ số của hai đại lượng cùng loại và cùng đơn vị đo là tỉ số giữa hai số đa của hai đại lượng đó.
*Nhận xét:
Tỉ số của hai đại lượng thể hiện độ lớn của đại lượng này so với đại lượng kia.
Chú ý:
- Phân số `a/b` thì cả `a` và `b` phải là các số nguyên.
- Tỉ số `a/b` thì cả `a` và `b` có thể là các số nguyên, phân số, hỗn số, số thập phân,….
Ví dụ:
Tỉ số chiều dài hai đoạn thẳng `AB=1,5cm` và `CD=1/3 cm` là: `1,5 : 1/3`
II. Tỉ số phần trăm
Tỉ số phần trăm của `a` và `b` là `a/b . 100%`
Ví dụ:
a) Tỉ số phần trăm của `3` và `6` là: `3.100 / 6 % = 300/6 % = 50 %`
b) Tỉ số phần trăm của `-2`,`3` và `10` là:
Chú ý: Tỉ số `(a.100)/b` không nhất thiết là số nguyên.
III. Tính tỉ số của hai số
Để tính tỉ số phần trăm của `a` và `b`, ta làm như sau:
Bước 1: Viết tỉ số `a/b`
Bước 2: Tính số `(a.100) /b` và viết thêm % vào bên phải số vừa nhận được.
VI. Viết các số thập phân, phân số dưới dạng tỉ số phần trăm và ngược lại
- Viết một số `a` dưới dạng dùng kí hiệu %: `a=(a.100)/100 = (100.a)%`
- Viết `a%` dưới dạng phân số: `a%=a/100`
- Đổi số thập phân ra phân số:
`bar (a,bc) = (bar (abc)) /100 = bar (abc) %; bar (a,b_1b_2 ... b_n) = (ab_1b_2 ... b_n )/10^n`
- Một phân số tối giản có mẫu số chỉ có ước số nguyên tố là `2` hoặc `5` thì có thể viết dưới dạng số thập phân (hữu hạn).