1. Các bước giải bài toán hai tỉ số có tổng không đổi:
- Tìm tổng tỉ số của hai số A và B (xác định đại lượng không đổi)
- Đưa về cùng một đơn vị so sánh.
- Ban đầu so sánh tỉ số của A với tổng tỉ số của A và B.
- Sau khi bớt một lượng của A và thêm vào ở B thì tổng không thay đổi nhưng tổng tỉ số của A và B thay đổi.
- So sánh tỉ số của A với tổng tỉ số của A và B sau khi thay đổi.
- Tìm lượng bớt chiếm bao nhiêu của tổng hai tỉ số A và B.
- Tính tổng của hai số hoặc từng số.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ: Một đàn vịt bao gồm số vịt trên bờ và số vịt dưới ao. Lúc đầu số vịt dưới ao nhiều gấp 5 lần số vịt trên bờ. Nhưng sau khi có 3 con vịt từ trên bờ nhảy xuống ao bơi lội thì số vịt dưới ao nhiều gấp 8 lần số vịt trên bờ. Hỏi cả đàn vịt có bao nhiêu con?
Phân tích:
Số vịt dưới ao nhiều gấp 5 lần số vịt trên bờ tức là số vịt trên bờ bằng `1/6` số vịt cả đàn. Sau khi có 3 con vịt từ trên bờ nhảy xuống ao thì số vịt trên bờ bằng `1/9` số vịt cả đàn. Ta thấy tổng số vịt của cả đàn là đại lượng không thay đổi, như vậy ta chọn tổng số vịt làm đơn vị tính.
Hướng dẫn giải:
Lúc đầu, số vịt trên bờ bằng:
`1/(1+5)=1/6` (số vịt cả đàn)
Sau khi 3 con từ trên bờ nhảy xuống ao thì số vịt trên bờ bằng:
`1/(1+8)=1/9` (số vịt cả đàn)
Vậy 3 con chiếm số phần vịt của cả đàn là:
`1/6 – 1/9 = 1/18` (số vịt cả đàn)
Đàn vịt đó có số con là:
`3 : 1/18 = 54` (con)
Đáp số: 54 con vịt