1. Quy tắc
a) Chia một số thập phân cho một số tự nhiên
Muốn chia một số thập phân cho một số tự nhiên, ta làm như sau:
Chia phần nguyên của số bị chia cho số chia.
Viết dấu phẩy vào bên phải thương đã tìm được trước khi lấy chữ số đầu tiên ở phần thập phân của số bị chia để tiếp tục thực hiện phép chia.
Tiếp tục chia với từng chữ số ở phần thập phân của số bị chia.
b) Chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà thương tìm được là một số thập phân
Khi chia một số tự nhiên cho một số tự nhiên mà còn dư, ta tiếp tục chia như sau:
Viết dấu phẩy vào bên phải thương.
Viết thêm vào bên phải số dư một chữ số `0` rồi chia tiếp.
Nếu còn dư nữa, ta lại viết thêm vào bên phải số dư một chữ số `0` rồi tiếp tục chia, và có thể cứ làm như thế mãi.
c) Chia một số tự nhiên cho một số thập phân
Muốn chia một số tự nhiên cho một số thập phân, ta làm như sau:
Đếm xem có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia thì viết thêm vào bên phải số bị chia bấy nhiêu chữ số `0`.
Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia các số tự nhiên.
d) Chia một số thập phân cho một số thập phân
Muốn chia một số thập phân cho một số thập phân, ta làm như sau:
Đếm xem có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia thì chuyển dấu phẩy ở số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số.
Nếu số chữ số ở phần thập phân của số bị chia ít hơn số chữ số ở phần thập phân của số chia thì ta viết thêm các chữ số `0` vào bên phải số bị chia cho đủ.
Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia cho số tự nhiên.
2. Ví dụ
a) Đặt tính rồi tính: `94,8 : 6 = ?`
- `9` chia `6` được `1`, viết `1`; `1` nhân `6` bằng `6`; `9` trừ `6` bằng `3`, viết `3`.
- Hạ `4` được `34`; `34` chia `6` được `5`, viết `5`; `5` nhân `6` bằng `30`; `34` trừ `30` bằng `4`, viết `4`.
- Viết dấu phẩy vào bên phải `5`.
- Hạ `8` được `48`; `48` chia `6` bằng `8`, viết `8`; `8` nhân `6` bằng `48`; `48` trừ `48` bằng `0`, viết `0`.
Vậy `94,8 : 6 = 15,8`
b) Đặt tính rồi tính: `50 : 8 = ?`
- `50` chia `8` được `6`, viết `6`; `6` nhân `8` bằng `48`; `50` trừ `48` bằng `2`, viết `2`.
- Để chia tiếp, ta viết thêm dấu phẩy vào bên phải `6`.
- Viết thêm chữ số `0` vào bên phải `2` được `20`; `20` chia `8` được `2`, viết `2`; `2` nhân `8` bằng `16`; `20` trừ `16` bằng `4`, viết `4`.
- Viết thêm chữ số `0` vào bên phải `4` được `40`; `40` chia `8` được `5`, viết `5`; `5` nhân `8` bằng `40`, `40` trừ `40` bằng `0`; viết `0`.
Vậy `50 : 8 = 6,25`
c) Đặt tính rồi tính: `52 : 6,5 = ?`
Ta có: `52 : 6,5 = (52 xx 10) : (6,5 xx 10) = 520 : 65`
Ta đặt tính như sau:
- Phần thập phân của số chia có một chữ số
- Viết thêm một chữ số `0` vào bên phải số bị chia được `520`; bỏ dấu phẩy ở số chia được `65`
- Thực hiện phép chia `520 : 65`
Vậy `52 : 6,5 = 8`
d) Đặt tính rồi tính: `38,72 : 12,1 = ?`
Ta có: `38,72 : 12,1 = 38,72 : 12,10 = 3872 : 1210`
Ta đặt tính như sau:
- `3872` chia `1210` được `3`, viết `3`; `1210` nhân `3` bằng `3630`; `3872` trừ `3630` bằng `242`, viết `242`
- Để chia tiếp, ta viết thêm dấu phẩy vào bên phải số `3`
- Viết thêm một chữ số `0` vào bên phải `242` được `2420`; `2420` chia `1210` được `2`, viết `2`; `1210` nhân `2` bằng `2420`; `2420` trừ `2420` bằng `0`; viết `0`
Vậy `38,72 : 12,1 = 3,2`