Tỉ số phần trăm là một trong những nội dung kiến thức quan trọng của chương trình toán lớp 5. Tuy nhiên một số bạn học sinh vẫn còn mắc phải nhiều lỗi khi trình bày lời giải.
Sau đây, Ônthi123 tổng hợp các lỗi sai phổ biến nhằm giúp các con học sinh khắc phục và làm bài tốt hơn khi gặp các dạng toán phần này.
1. Lỗi coi `"%"` là đơn vị.
Về bản chất thì tỉ số phần trăm cũng là các tỉ số thông thường, và kí hiệu `"%"` ý chỉ mẫu số bằng `100` hay phép chia cho `100`. Khi tính toán về phần trăm, nhiều học sinh lại đưa kí hiệu `"%"` vào trong dấu ngoặc đơn, ví dụ, thay vì viết `10%` thì lại viết là `10 (%)`.
Điều này là sai vì nếu vậy thì `"%"` lại đóng vai trò là đơn vị giống như `10 (km)` hay `10 (kg)`.
2. Lỗi viết phép tính khi tính tỉ số phần trăm của hai số.
Khi tính tỉ số phần trăm của hai số, như `3` và `5` chẳng hạn, rất nhiều học sinh viết phép tính như sau:
`3 ÷ 5 × 100 = 60%`
Đây là phép tính sai vì `3 ÷ 5 xx 100` có kết quả đúng là `60`, trong khi `60%` lại chỉ bằng`0,6`
Cách viết đúng: `3 ÷ 5 xx 100% = 60%` hoặc `3 ÷ 5 = 0,6 = 60%`
3. Lỗi thiếu kí hiệu `%` khi thực hiện phép toán giữa `2` tỉ số phần trăm với nhau.
Ví dụ về lỗi sai: `100 - 80 = 20%` hoặc `100 - 80 = 20 (%)`
Cách viết đúng: `100% - 80% = 20%`
4. Lỗi thiếu đơn vị khi giải toán có lời văn về phần trăm.
Ví dụ về lỗi này:
Số học sinh nam chiếm số phần trăm là:
`100% - 55% = 45%`
Cách viết chính xác như sau:
Số học sinh nam chiếm số phần trăm là:
`100% - 55% = 45%` (tổng số học sinh cả lớp)
5. Lỗi coi mọi đại lượng của bài toán là `100%`.
Ví dụ như bài toán sau "Một hình chữ nhật nếu giảm chiều rộng đi `20%` và tăng chiều dài lên `10%` thì diện tích tăng hay giảm bao nhiêu phần trăm?"
Rất nhiều bạn học sinh trình bày lời giải cho bài này như sau:
Coi chiều rộng ban đầu là `100%`. Chiều rộng lúc sau là:
`100% - 20% = 80%`
Coi chiều dài ban đầu là `100%`. Chiều dài lúc sau là:
`100% + 10% = 110%`
Coi diện tích ban đầu là `100%`. Diện tích lúc sau là:
`80% × 110% = 88%`
Diện tích ban đầu giảm đi số phần trăm là:
`100% - 88% = 12%`
Đầu tiên, cần biết rằng về mặt giá trị thì `100% = 1`. Như vậy nếu giải như trên thì tất cả chiều dài, chiều rộng, diện tích ban đầu đều coi bằng `1` và về nguyên tắc thì là sai. Chưa kể làm vậy thì mỗi phép tính đều bị thiếu đơn vị (lỗi số `4`). Lỗi này không chỉ học sinh mà cả một số giáo viên cũng mắc phải.
Trình bày bài này một cách cẩn thận, đầy đủ cần làm như dưới đây:
Chiều rộng lúc sau chiếm số phần trăm chiều rộng lúc đầu là: `100% - 20% = 80%` (chiều rộng lúc đầu)
Chiều dài lúc sau chiếm số phần trăm chiều dài lúc đầu là:
`100% + 10% = 110%` (chiều dài lúc đầu)
Diện tích lúc sau chiếm số phần trăm diện tích lúc đầu là:
`80% × 110% = 88%` (diện tích lúc đầu)
Diện tích ban đầu giảm đi số phần trăm là:
`100% - 88% = 12%` (diện tích lúc đầu)
Hotline: 1900 633 551
![[LỚP `9`] MỘT SỐ SAI LẦM HỌC SINH THƯỜNG MẮC PHẢI KHI GIẢI TOÁN VÀ CÁCH KHẮC PHỤC](public/uploads/loi-ich-hoc-toan.jpg "[LỚP `9`] MỘT SỐ SAI LẦM HỌC SINH THƯỜNG MẮC PHẢI KHI GIẢI TOÁN VÀ CÁCH KHẮC PHỤC")
![[TOÁN 6] MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP ĐẶC BIỆT ĐỂ SO SÁNH PHÂN SỐ](public/uploads/z4141136398053-73ec2e08a8bf94d8b97208afc312ead2.jpg "[TOÁN 6] MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP ĐẶC BIỆT ĐỂ SO SÁNH PHÂN SỐ")
![[TOÁN 6] MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ DÃY CÁC PHÂN SỐ VIẾT THEO QUY LUẬT](public/uploads/hoc-ma-choi/anh-1_2.png "[TOÁN 6] MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ DÃY CÁC PHÂN SỐ VIẾT THEO QUY LUẬT")
![[Toán 4, 5] Bài toán về Dãy chữ](public/uploads/clb-mathexpress-18.png "[Toán 4, 5] Bài toán về Dãy chữ")
